تاثیر تنش کمبود آب به روش کم آبیاری بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی سه ژنوتیپ کلزا (brassica napus l.)در شرایط آب هوایی اهواز.

چکیده فارسی این آزمایش به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب در مرحله ساقه رفتن و گلدهی بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی ارقام کلزا در سال 88-1387 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت فاکتوریل درقالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول ارقام در سه سطح شامل هایولا 308، هایولا 401 و rgs، و فاکتور دوم تنش کمبود آب، شامل تنش در مرحله ابتدای ساقه رفتن تا ابتدای گلدهی (d1)، تنش در مرحله ابتدای گلدهی تا ابتدای ظهور خورجین‎ها (d2)، تنش در مرحله ابتدای ساقه رفتن تا ابتدای ظهور خورجین‎ها (d3) و تیمار نرمال آبیاری (d4) یا شاهد، در چهار سطح مورد بررسی قرار گرفت. اثر متقابل تنش کمبود آب و رقم در مورد صفات شاخص برداشت، کل قند‎های محلول و نشاسته ، میزان اسید‎آمینه پرولین ، پتانسیل اسمزی ، درصد و عملکرد روغن دانه و %rwc در سطح 1% و صفات ماده خشک و تعداد خورجین در بوته در سطح 5% دارای تفاوت معنی دار بود. همچنین اعمال تنش کمبود آب موجب افزایش صفاتی مانند کل قند‎های محلول و نشاسته و پرولین برگ، و کاهش صفاتی مانند پتانسیل اسمزی، ماده خشک، شاخص برداشت، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، هدایت روزنه ای، %rwc، کلروفیل a و b، درصد و عملکرد روغن دانه و عدد spad به صورت معنی دار گردید. همچنین رقم متحمل‎تر هایولا 401، کمترین کاهش، و رقم هایولا 308 بیشترین کاهش را در میزان ماده خشک نشان دادند. بین صفات کل قندهای محلول در برگ با درصد روغن، عملکرد روغن، پتانسیل اسمزی، وزن هزار دانه و عملکرد اقتصادی همبستگی مثبت و معنی‎داری وجود داشت. همچنین بین صفات نشاسته با میزان اسید آمینه پرولین، پتانسیل اسمزی، عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنی‎داری مشاهده شد. بین صفات پتانسیل اسمزی با درصد روغن و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنی‎داری وجود داشت. بین صفات عملکرد بیولوژیک با ماده خشک اندام هوایی و تعداد دانه در خورجین همبستگی مثبت و معنی‎داری مشاهده شد. همچنین بین عدد spad با شاخص برداشت و عملکرد روغن همبستگی مثبت و معنی‎داری مشاهده گردید. بین صفات کل قندهای محلول در برگ با پرولین همبستگی منفی و معنی‎داری مشاهده شد. بین صفات شاخص حساسیت محیطی با کلروفیل b، عملکرد اقتصادی و تعداد خورجین در بوته نیز همبستگی منفی و معنی‎داری وجود داشت. همچنین زمان وقوع تنش نسبت به شدت تنش تاثیر بیشتری را بر مراحل رشد گیاه اعمال نمود. در این آزمایش با توجه به نتایج بدست آمده به ترتیب ارقام هایولا 401، rgs و هایولا 308 متحمل به تنش کمبود آب ارزیابی شدند.